Εχθές το βράδυ πέρασα δυο ώρες περίπου στο τηλέφωνο συνομιλώντας με τον soulmate μου |Σ|. (Αυτό με τις γραμμούλες | και το γράμμα είναι ένα απ τα λίγα ευφυή, κατά τη γνώμη μου, που γράφουν τα κορίτσια στο fb. Από παντού έχεις κάτι να υιοθετήσεις και να μάθεις.). Πέρα από μερικές κουβέντες 16χρονων, ασήμαντες και επιφανειακές, μιλήσαμε πολύ. Και εννοώ ότι αλήθεια κουβεντιάζαμε, συζητούσαμε. Πολύ καιρό είχα να το κάνω αυτό με κάποιον συνομήλικο μου. Ειδικά κάποιον που να ακούει και τις δικές μου απόψεις και να κάνουμε πραγματική κουβέντα, όχι όπως μια αγαπημένη μου φίλη, η οποία όμως θα πει τα δικά της, τις δικές της απόψεις ότι και αν έχεις να τις πεις και δεν δέχεται μύγα στο σπαθί της. Με τη διαλλακτικότητα γίνεσαι πιο σοφός. Και εγώ νιώθω λίγο σοφότερος έπειτα από χθες το βράδυ. Το περιεχόμενο των συζητήσεων ήταν ποικίλο και στρεφόταν γύρω από τον γενικότερο άξονα της αντιμετώπισης της ζωής σαν πραγματικότητα που βιώνουμε. Ολίγον τι φιλοσοφούσαμε. Και είπα πως είναι ευκαιρία να απαθανατίσω μέρος της πνευματικής διέγερσης που ήρθε χθες.… Verba volant, scripta manent .
Η πραγματικότητα που αντιλαμβανόμαστε είναι επιφανειακή. Θα έλεγα ότι μοιάζει με μια σφαίρα που αιωρείται μπροστά στα μάτια μας, συμπαγή, αδιαφανή. Το φως δεν περνάει μέσα της, δεν βλέπουμε τι βρίσκεται απ την άλλη μεριά. Αιώνια επιδίωξη των ανθρώπων, όλων λίγο πολύ, και μακροχρόνια, είναι να καταφέρουμε να δούμε μέσα της, τον χώρο από πίσω της. Οι σκέψεις μας, οι συλλογισμοί μας, οι φιλοσοφίες μας, λειτουργούν ως ακτίνες Χ ή κάτι παρόμοιο που μας δίνει την ικανότητα να δούμε διαμέσου της σφαίρας της πραγματικότητας. Κατά κύριο λόγο, όπως λέει και η έκφραση «αντιλαμβανόμαστε επιφανειακά την πραγματικότητα». Ειδικά εμείς οι νέοι που μόλις εδώ και λίγα χρόνια χρησιμοποιούμε τις ακτίνες της σκέψης μας. Γι αυτό άλλωστε οι ηλικιωμένοι είναι σοφότεροι, επειδή η μακροχρόνια εκπομπή των ακτινών τους, τους έχει αποκαλύψει ένα σεβαστό μέρος του εσωτερικού της σφαίρας και βλέπουν πιο κοντά στην αντιδιαμετρική επιφάνεια. Όταν λοιπόν οι άνθρωποι δεν σκέφτονται βαθιά, ουσιαστικά, δεν φιλοσοφούν θα βλέπουν πάντα ένα σχετικά επιφανειακό μέρος της σφαίρας. Με τον καιρό όλο και πιο μέσα θα μπορούμε να κοιτάζουμε, όμως το πόσο μέσα στο εσωτερικό εξαρτάται από το εύρος των σκέψεων μας. Σοφία ονομάζεται το κατόρθωμα να εισχωρήσουμε τις ακτίνες μας αρκετά βαθιά στη σφαίρα, κοντά στον απέναντι φλοιό. Έτσι, λέμε ότι οι σοφοί βλέπουν την πραγματικότητα σε βάθος, πιο ουσιαστικά από αυτούς που τη βλέπουν επιφανειακά και μόνο.
Σύμφωνα με το μοντέλο της σφαίρας εξηγείται και η υποκειμενικότητα και η διαφορετικότητα. Ο κάθε άνθρωπος βρίσκεται ακριβώς σε ένα σημείο γύρω από τη σφαίρα και προσπαθεί να δει διαμέσου της. Ο καθένας μας όμως αντικρίζει διαφορετικό μέρος της επιφάνειάς της, άρα αντιλαμβάνεται διαφορετικά τη πραγματικότητα. «Τα μεγάλα πνεύματα συναντιούνται». Αυτό είναι σωστό επίσης διότι όλες οι ακτίνες Χ, του καθενός διαφορετικές, συντρέχουν προς το κέντρο της σφαίρας. Ανεξάρτητα με το από πού ξεκίνησαν και σε ποιο σημείο του φλοιού στοχεύουν να βγουν, το κέντρο ανήκει στη πορεία τους. Εκεί είναι λοιπόν που τα μεγάλα μυαλά συναντιούνται. Λοιπόν, εμείς θέλουμε να δούμε απ την άλλη μεριά. Μπορούμε; Ιδέα δεν έχω. Άλλοι λένε πως ποτέ ο άνθρωπος δεν θα δει απ την άλλη πλευρά της σφαίρας. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να φτάσει την αλήθεια, το φως δηλαδή πίσω απ τη σφαίρα. Άλλοι λένε ότι ο άνθρωπος μπορεί τα πάντα… Και τι είναι αυτό που βρίσκεται από πίσω; Μάλλον αυτό που η εκκλησία και η θρησκεία ονομάζουν Αλήθεια. Η ξεκάθαρη σοφία που μόνο ο Θεός έχει ή κάτι τέτοιο… Και όλο το νόημα της θρησκείας βρίσκεται στο να δίνει οδηγίες για το πώς θα πετύχουμε την ενόραση που επιζητούμε. Εγώ δεν πιστεύω στον Θεό. Επιθυμώ να δω τη δική μου αλήθεια ή όσο πιο κοντά της μπορώ, με τα δικά μου πνευματικά μέσα. Απ την άλλη κάθε βοήθεια που θεωρεί κανείς ότι μπορεί να έχει, είναι δεκτή… Ανεξιθρησκία ;)
Αυτός είναι λοιπόν ο μεγαλύτερος πόθος του ανθρώπινου γένους. Να δει μέσα απ τη σφαίρα. Ειλικρινά, η δική μου γνώμη είναι πως πραγματικά δεν μπορούμε να δούμε μέσα από όλη τη σφαίρα. Η αλήθεια δεν θα ειδωθεί ποτέ. Ίσως απλά να μην φτάνουν τα 100 (το ανώτερο όριο) χρόνια εκπομπής ακτινών για να διαπεραστεί όλος ο όγκος της σφαίρας. Ίσως να υπάρχει Θεός και να μην γίνεται να φτάσουμε την Αλήθεια του. Ίσως να μην υπάρχει καν αλήθεια και όλο το νόημα της ύπαρξής μας να περιορίζεται στην αναζήτηση αυτής της απατηλής σοφίας. Το σίγουρο είναι πως διαφωνώ με τον μεσαιωνικό παπισμό και το δόγμα του ότι δηλαδή οι άνθρωποι δεν πρέπει να ψάχνουν την αλήθεια, δεν το αξίζουν κτλ κτλ και ότι ο Πάπας μόνο φτάνει κάπου κοντά στον αντιδιαμετρικό φλοιό.
Πότε δυο άνθρωποι ή μια ομάδα ανθρώπων μοιάζουν; Όταν βρίσκονται δίπλα δίπλα και αντικρίζουν το ίδιο σχεδόν κομμάτι της επιφάνειας. Και σε όλη τη πορεία τους προς το κέντρο και πέρα απ αυτό θα βρίσκονται οι ακτίνες τους κοντά κοντά. Ποτέ όμως δεν θα ταυτίζονται. Γι αυτό ο καθένας είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος. Σε αυτή την αέναη επιδίωξη μπορούμε να φορέσουμε διάφορες διόπτρες πιστεύοντας πως ενισχύουν την ένταση των ακτινών μας. Θέλετε να είναι οι διόπτρες του Χριστιανισμού; Θέλετε να είναι αυτές του Βουδισμού; Του Μουσουλμανισμού, του Παγανισμού; (θα συνιστούσα τις δύο πρώτες). Εγώ θέλω να είναι οι διόπτρες της επιστήμης η βοήθεια που θα έχω στις προσπάθειες μου. Δηλαδή κάθε τι που αντιλαμβάνομαι από το εσωτερικό της σφαίρας, το κατανοώ μέσα από το πρίσμα των φυσικών επιστημών. Το να είσαι καλλιτέχνης σημαίνει να διαθέτεις δικά σου γυαλιά για αυτή τη δουλειά ή τουλάχιστον τέτοια ώστε να εφαρμόζουν στο προσωπικό σου στυλ. Μπορείς να βάλεις τα γυαλιά του σουρεαλισμού, του ρεαλισμού ή ακόμα να χρησιμοποιήσεις ένα δοκιμασμένο μοντέλο, του Πλάτωνα ας πούμε θεωρείται λειτουργικότατο, ή του Σωκράτη ή του Αριστοτέλη ή του Γκάντι ή του Φρόιντ. Και όσο για το αν έχει φτάσει κανείς ποτέ στην απέναντι πλευρά…; Πιθανόν να είχε φτάσει ο Ιησούς (καλή ώρα, Μ βδομάδα…) ή ο Βούδας ή ο Μωάμεθ. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση για αυτό… Αν πάω ποτέ για καμιά δεκαετία στην έρημο και δεν κάνω τίποτε παρά να φιλοσοφώ ίσως φτάσω και εγώ… Δεν προτίθεμαι όμως. Πολύ ζέστη..
Το ενδιαφέρον με την υπόθεση είναι πως ανάλογα με το πόσο κοντά στην απέναντι πλευρά φτάνει η αντίληψη μας μεταβάλλεται και η άποψή μας για αυτή τη πραγματικότητα. Όσο πιο σοφός γίνεται κάποιος τόσο αλλάζουν και τα πιστεύω του για τις αξίες και τις συνθήκες που διέπουν τη ζωή. Χθες συνειδητοποίησα κάποια πράγματα σχετικά με ορισμένες έννοιες, αυτές του καλού και του κακού, του εγωισμούς και της ανιδιοτέλειας (πράγμα που έχω συλλογιστεί και στο παρελθόν), της αθανασίας, της ψυχής…. Τα οποία ίσως μεταβληθούν μετά από λίγο καιρό. Ελπίζω να βρω χρόνο να τα καταγράψω…
Για την ώρα έχω μάθημα -.- Πάω να ενισχύσω λίγο παραπάνω τα λεπτά ακόμα γυαλιά της επιστήμης που φοράω… Και παρ όλο που κατάντησα να αντιπαθώ τη φυσική, πρέπει να ομολογήσω πως η |Α| έχει απόλυτο δίκιο. Η Φυσική είναι βάση για τα κοινωνικά μοντέλα, οι νόμοι της δεσπόζουν στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Θέλω να ασχοληθώ και άλλο, αν και ήδη το έχω κάνει, με αυτό… Αργότερα.
Η πραγματικότητα που αντιλαμβανόμαστε είναι επιφανειακή. Θα έλεγα ότι μοιάζει με μια σφαίρα που αιωρείται μπροστά στα μάτια μας, συμπαγή, αδιαφανή. Το φως δεν περνάει μέσα της, δεν βλέπουμε τι βρίσκεται απ την άλλη μεριά. Αιώνια επιδίωξη των ανθρώπων, όλων λίγο πολύ, και μακροχρόνια, είναι να καταφέρουμε να δούμε μέσα της, τον χώρο από πίσω της. Οι σκέψεις μας, οι συλλογισμοί μας, οι φιλοσοφίες μας, λειτουργούν ως ακτίνες Χ ή κάτι παρόμοιο που μας δίνει την ικανότητα να δούμε διαμέσου της σφαίρας της πραγματικότητας. Κατά κύριο λόγο, όπως λέει και η έκφραση «αντιλαμβανόμαστε επιφανειακά την πραγματικότητα». Ειδικά εμείς οι νέοι που μόλις εδώ και λίγα χρόνια χρησιμοποιούμε τις ακτίνες της σκέψης μας. Γι αυτό άλλωστε οι ηλικιωμένοι είναι σοφότεροι, επειδή η μακροχρόνια εκπομπή των ακτινών τους, τους έχει αποκαλύψει ένα σεβαστό μέρος του εσωτερικού της σφαίρας και βλέπουν πιο κοντά στην αντιδιαμετρική επιφάνεια. Όταν λοιπόν οι άνθρωποι δεν σκέφτονται βαθιά, ουσιαστικά, δεν φιλοσοφούν θα βλέπουν πάντα ένα σχετικά επιφανειακό μέρος της σφαίρας. Με τον καιρό όλο και πιο μέσα θα μπορούμε να κοιτάζουμε, όμως το πόσο μέσα στο εσωτερικό εξαρτάται από το εύρος των σκέψεων μας. Σοφία ονομάζεται το κατόρθωμα να εισχωρήσουμε τις ακτίνες μας αρκετά βαθιά στη σφαίρα, κοντά στον απέναντι φλοιό. Έτσι, λέμε ότι οι σοφοί βλέπουν την πραγματικότητα σε βάθος, πιο ουσιαστικά από αυτούς που τη βλέπουν επιφανειακά και μόνο.
Σύμφωνα με το μοντέλο της σφαίρας εξηγείται και η υποκειμενικότητα και η διαφορετικότητα. Ο κάθε άνθρωπος βρίσκεται ακριβώς σε ένα σημείο γύρω από τη σφαίρα και προσπαθεί να δει διαμέσου της. Ο καθένας μας όμως αντικρίζει διαφορετικό μέρος της επιφάνειάς της, άρα αντιλαμβάνεται διαφορετικά τη πραγματικότητα. «Τα μεγάλα πνεύματα συναντιούνται». Αυτό είναι σωστό επίσης διότι όλες οι ακτίνες Χ, του καθενός διαφορετικές, συντρέχουν προς το κέντρο της σφαίρας. Ανεξάρτητα με το από πού ξεκίνησαν και σε ποιο σημείο του φλοιού στοχεύουν να βγουν, το κέντρο ανήκει στη πορεία τους. Εκεί είναι λοιπόν που τα μεγάλα μυαλά συναντιούνται. Λοιπόν, εμείς θέλουμε να δούμε απ την άλλη μεριά. Μπορούμε; Ιδέα δεν έχω. Άλλοι λένε πως ποτέ ο άνθρωπος δεν θα δει απ την άλλη πλευρά της σφαίρας. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να φτάσει την αλήθεια, το φως δηλαδή πίσω απ τη σφαίρα. Άλλοι λένε ότι ο άνθρωπος μπορεί τα πάντα… Και τι είναι αυτό που βρίσκεται από πίσω; Μάλλον αυτό που η εκκλησία και η θρησκεία ονομάζουν Αλήθεια. Η ξεκάθαρη σοφία που μόνο ο Θεός έχει ή κάτι τέτοιο… Και όλο το νόημα της θρησκείας βρίσκεται στο να δίνει οδηγίες για το πώς θα πετύχουμε την ενόραση που επιζητούμε. Εγώ δεν πιστεύω στον Θεό. Επιθυμώ να δω τη δική μου αλήθεια ή όσο πιο κοντά της μπορώ, με τα δικά μου πνευματικά μέσα. Απ την άλλη κάθε βοήθεια που θεωρεί κανείς ότι μπορεί να έχει, είναι δεκτή… Ανεξιθρησκία ;)
Αυτός είναι λοιπόν ο μεγαλύτερος πόθος του ανθρώπινου γένους. Να δει μέσα απ τη σφαίρα. Ειλικρινά, η δική μου γνώμη είναι πως πραγματικά δεν μπορούμε να δούμε μέσα από όλη τη σφαίρα. Η αλήθεια δεν θα ειδωθεί ποτέ. Ίσως απλά να μην φτάνουν τα 100 (το ανώτερο όριο) χρόνια εκπομπής ακτινών για να διαπεραστεί όλος ο όγκος της σφαίρας. Ίσως να υπάρχει Θεός και να μην γίνεται να φτάσουμε την Αλήθεια του. Ίσως να μην υπάρχει καν αλήθεια και όλο το νόημα της ύπαρξής μας να περιορίζεται στην αναζήτηση αυτής της απατηλής σοφίας. Το σίγουρο είναι πως διαφωνώ με τον μεσαιωνικό παπισμό και το δόγμα του ότι δηλαδή οι άνθρωποι δεν πρέπει να ψάχνουν την αλήθεια, δεν το αξίζουν κτλ κτλ και ότι ο Πάπας μόνο φτάνει κάπου κοντά στον αντιδιαμετρικό φλοιό.
Πότε δυο άνθρωποι ή μια ομάδα ανθρώπων μοιάζουν; Όταν βρίσκονται δίπλα δίπλα και αντικρίζουν το ίδιο σχεδόν κομμάτι της επιφάνειας. Και σε όλη τη πορεία τους προς το κέντρο και πέρα απ αυτό θα βρίσκονται οι ακτίνες τους κοντά κοντά. Ποτέ όμως δεν θα ταυτίζονται. Γι αυτό ο καθένας είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος. Σε αυτή την αέναη επιδίωξη μπορούμε να φορέσουμε διάφορες διόπτρες πιστεύοντας πως ενισχύουν την ένταση των ακτινών μας. Θέλετε να είναι οι διόπτρες του Χριστιανισμού; Θέλετε να είναι αυτές του Βουδισμού; Του Μουσουλμανισμού, του Παγανισμού; (θα συνιστούσα τις δύο πρώτες). Εγώ θέλω να είναι οι διόπτρες της επιστήμης η βοήθεια που θα έχω στις προσπάθειες μου. Δηλαδή κάθε τι που αντιλαμβάνομαι από το εσωτερικό της σφαίρας, το κατανοώ μέσα από το πρίσμα των φυσικών επιστημών. Το να είσαι καλλιτέχνης σημαίνει να διαθέτεις δικά σου γυαλιά για αυτή τη δουλειά ή τουλάχιστον τέτοια ώστε να εφαρμόζουν στο προσωπικό σου στυλ. Μπορείς να βάλεις τα γυαλιά του σουρεαλισμού, του ρεαλισμού ή ακόμα να χρησιμοποιήσεις ένα δοκιμασμένο μοντέλο, του Πλάτωνα ας πούμε θεωρείται λειτουργικότατο, ή του Σωκράτη ή του Αριστοτέλη ή του Γκάντι ή του Φρόιντ. Και όσο για το αν έχει φτάσει κανείς ποτέ στην απέναντι πλευρά…; Πιθανόν να είχε φτάσει ο Ιησούς (καλή ώρα, Μ βδομάδα…) ή ο Βούδας ή ο Μωάμεθ. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση για αυτό… Αν πάω ποτέ για καμιά δεκαετία στην έρημο και δεν κάνω τίποτε παρά να φιλοσοφώ ίσως φτάσω και εγώ… Δεν προτίθεμαι όμως. Πολύ ζέστη..
Το ενδιαφέρον με την υπόθεση είναι πως ανάλογα με το πόσο κοντά στην απέναντι πλευρά φτάνει η αντίληψη μας μεταβάλλεται και η άποψή μας για αυτή τη πραγματικότητα. Όσο πιο σοφός γίνεται κάποιος τόσο αλλάζουν και τα πιστεύω του για τις αξίες και τις συνθήκες που διέπουν τη ζωή. Χθες συνειδητοποίησα κάποια πράγματα σχετικά με ορισμένες έννοιες, αυτές του καλού και του κακού, του εγωισμούς και της ανιδιοτέλειας (πράγμα που έχω συλλογιστεί και στο παρελθόν), της αθανασίας, της ψυχής…. Τα οποία ίσως μεταβληθούν μετά από λίγο καιρό. Ελπίζω να βρω χρόνο να τα καταγράψω…
Για την ώρα έχω μάθημα -.- Πάω να ενισχύσω λίγο παραπάνω τα λεπτά ακόμα γυαλιά της επιστήμης που φοράω… Και παρ όλο που κατάντησα να αντιπαθώ τη φυσική, πρέπει να ομολογήσω πως η |Α| έχει απόλυτο δίκιο. Η Φυσική είναι βάση για τα κοινωνικά μοντέλα, οι νόμοι της δεσπόζουν στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Θέλω να ασχοληθώ και άλλο, αν και ήδη το έχω κάνει, με αυτό… Αργότερα.
